Bericht 209
 
 

 

tekst op bord:

Op 27 mei 1915 werd op deze plek, in een voormalige orgelfabriek, het 'Tehuis voor Onbehuisden' geopend, sinds 1923 de Kessler Stichting geheten.

een bericht van:

Wendy de Rijk

locatie:

Steijnlaan ter hoogte van huidig huisnummer 11


 

Armoede

In het begin van de twintigste eeuw waren de verschillen tussen arm en rijk groot. Ook in Den Haag leefden vele werklozen in armoede en het aantal daklozen was groot. Onder deze omstandigheden werd op 28 oktober 1911 de vereniging 'Werklozenzorg' opgericht voor het reclasseren van ex-gedetineerden en het huisvesten van zwervers. De secretaris van deze vereniging, de heer J.G. Kruis, diende bij het college van Burgemeester en Wethouders in 1912 een rapport in over de bijzonder slechte omstandigheden in de daklozenzorg.

'Vereeniging Tehuis voor Onbehuisden'

Dit rapport had een groot effect op het gemeentebestuur, waarop het besluit werd genomen maatregelen te treffen tot verbetering van de situatie. Voor de uitwerking van de plannen werd al vijf weken na het verschijnen van het rapport de 'Vereeniging Tehuis voor Onbehuisden' opgericht. De doelstelling van deze 'Vereeniging' was te zorgen voor tijdelijk onderdak voor daklozen en ontslagen gevangenen, en hen voor te bereiden op een zelfstandige toekomst in de maatschappij. Het moest een nachtopvang voor mannen worden waar men kosteloos kon overnachten en te eten kreeg. Maar alvorens toegelaten te worden, werd van de zwervers wel geÎist dat ze grondig gewassen en ontsmet werden, en dat ze zich zonodig medisch lieten verzorgen.

Steijnlaan

Op 27 mei 1915 werd het nieuwe 'Tehuis voor Onbehuisden' officieel geopend aan de Steijnlaan. Hiervoor waren een voormalige orgelfabriek op nummer 5 en nog zes woonhuizen gehuurd (we hebben hier geen fotro van). Maar in het begin werden er echter voornamelijk Belgen gehuisvest, die het oorlogsgeweld van de Eerste Wereldoorlog in hun land ontvlucht waren. Na hun vertrek kregen de panden hun bedoelde bestemming:opvang van dakloze mannen.

Vrouwen en kinderen

Voor de opvang van dakloze vrouwen en kinderen werd door de gemeente al snel aan de Herman Costerstraat een houten barak beschikbaar gesteld voor de huisvesting van vijftig vrouwen en kinderen. Deze ruimte bleek onvoldoende en al in 1919 volgde de opening van een dependance aan de Beijersstraat voor negentig vrouwen en kinderen. Aan de gescheiden opvang van gezinnen kwam in 1920 een eind met de opening van de 'Zomerhof' aan de Fruitweg. Onder het toeziend oog van controleurs en maatschappelijk werkers werden de gezinnen 'bijgeschoold' totdat ze het weer zelfstandig konden redden. In 1923 kwam al een eind aan deze strenge opvang, omdat er toch wel getwijfeld werd aan het nut ervan.

Verhuizing

De 'Vereeniging Tehuis voor Onbehuisden' voorzag in een grote behoefte en tienduizenden hadden al gebruik gemaakt van de voorzieningen toen de verhuurder de huur aan de Steijnlaan opzegde. Men besloot daarop een nieuw en groter pand te bouwen aan de toenmalige De la Reykade, de huidige De la Reyweg. De nieuwbouw werd grotendeels gefinancierd door een genereuze gift van bestuurslid D.A.J. Kessler. Bij de officiÎle opening op 21 maart 1923 werd de naam van de vereniging dan ook gewijzigd in D.A.J. Kesslerstichting'.

 

 

 

 

Kesslerstichting aan de De la Reyweg

foto: 1937, Gemeentearchief Den Haag

 

 

 

 

Binnenplaats van de Kesslerstichting

foto: 1952 Gemeentearchief Den Haag

 

 

Tweede Wereldoorlog

De werkzaamheden van de vereniging gingen onverminderd door totdat de Duitse bezetter er in 1942 een eind aan maakte. Bestuur en personeel kregen ontslag en het gebouw werd in gebruik genomen door de N.S.B.-afdeling Winterhulp-Nederland, de organisatie die onder het mom van liefdadigheid het nationaal-socialisme propageerde. Na afloop van de oorlog bleek er weinig meer over te zijn van de inboedel en het geld van de vereniging. Het teruggekeerde bestuur besloot echter de vereniging weer op te bouwen en de opvang van daklozen opnieuw gestalte te geven. De doelstellingen bleven gelijk, maar in 1959 werd de vereniging 'D.A.J. Kesslerstichting' omgezet in de stichting 'Kessler-stichting'. Tot op de dag van vandaag bewijst de 'Kessler-stichting' zijn bestaansrecht.